Yazar: Cihan Bilaçlı
18 Temmuz 2023
Türkiye’de rekabet hukuku hareketli geçmeye devam ediyor. Yayımlanan istatistiklere[1] göre, Kurul ilk altı ayda 195 dosyayı karara bağladı. Sonuçlanan 18 soruşturmada yaklaşık 226 milyon TL idari para cezası verildi, en çok dosya yapılan sektörler ise gıda, kimya ve madencilik ile bilişim teknolojileri ve platform hizmetleri oldu. 2014 yılından bu yana bir yılda sonuçlanan soruşturma sayısı ortalamasının yaklaşık 22 olduğu dikkate alındığında bu yılın rekabet hukuku uygulaması için oldukça aktif bir yıl olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Ayrıca, karara bağlanan 195 dosyanın yarısını birleşme ve devralma dosyaları oluşturuyor.
İstatistiklerde göze çarpan ilk husus, tarafların karara bağlanan 18 soruşturmanın neredeyse tamamında uzlaşma ve taahhüt müesseselerinin maddi ve usul faydalarından yararlanmayı tercih etmiş olmasıdır. Bilindiği üzere, taahhüt ile sonuçlanan dosyalarda idari para cezası uygulanmazken uzlaşma kapsamında idari para cezası %10 ila %25 arasında bir oranda indirilerek hesaplanıyor. Kurul’un son dönemdeki yeniden satış fiyatının tespiti, internet satış kısıtlamalarına ilişkin katı yaklaşımı ve enflasyonist koşullar[2] teşebbüslerin uzlaşmayı tercih etmesini etkilemiş olabilir. Ayrıca, Kurul’un dosyalarda çoğunlukla en yüksek indirim oranını vermesi de teşvik edici bir unsur olarak değerlendirilebilir.
Dikkat çeken diğer husus ise yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılması nedeniyle verilen yaklaşık 211 milyon TL tutarındaki para cezalarının neredeyse esastan verilen para cezalarına yaklaşmasıdır. Üç yıl önce yapılan kanun değişikliği sonrası cep telefonları ile Whatsapp, Microsoft Teams vb. uygulamalardaki yazışmaların incelenmeye başlamasıyla beraber peş peşe birçok engelleme veya zorlaştırma cezası ile karşılaşılmıştı[3]. 2023 yılının ilk altı ayında bu eğilimin sürdüğü görülüyor zira sadece ilk altı ayda verilen cezanın tutarı, cezaların arttığı son iki yılın her birinde verilen cezaların tutarından daha yüksektir. Öte yandan, 2014 yılından bu yana yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle verilen para cezalarının toplam para cezası içerisindeki payı %6’yı geçmezken 2023 yılının ilk altı ayında %48’e ulaşması ilginç bir veri olarak göze çarpmaktadır. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin Kurul’a hakim kararı olmaksızın yerinde inceleme yapma imkanı sağlayan yetkinin konut dokunulmazlığı hakkını ihlal ettiğine hükmettiği 20.06.2023 tarihinde yayımlanan kararı sonrasında[4], yılın kalan altı ayında yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle gündeme gelecek dosyaların seyri merakla takip edilecektir.
Oldukça hareketli geçen 2022 yılının rekabet hukuku gelişmelerini ele aldığımız yazımız[5], 2023 yılının selefinden farklılaşmayacağı beklentisiyle bitiyordu. Yayımlanan ilk altı aylık istatistikler ve sonuçlanmayı bekleyen soruşturmalar öngörülerin ötesinde bir yılın bizleri beklediğine işaret ediyor.
[1] https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/2023-ilk-6-ay-20230710161001069.pdf
[2] Dosyaların sonuçlanması ve gerekçeli kararın yayımlanması çoğunlukla bir yılı aşmaktadır, dolayısıyla teşebbüsler yeni yılın daha yüksek cirosu üzerinden ceza riski ile karşılaşabilmektedir.
[3] Son dönemde alınan bazı kararların özeti için bknz.
https://www.vergidegundem.com/rekabet-hukuku-sirkuler-detay?circularId=4990228
[4] Detaylar için şu yazımız incelenebilir:
Özet
- Rekabet Kurumu
- Rekabet hukukunda hareketlenmeler
- Rekabet hukuku
- Rekabet Kurumu ilk altı aylık istatistikleri
Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.
