Özet: Yargıda hedef süre uygulaması 01.09.2018 tarihinde yürürlüğe giren 23.05.2018 tarihinde Resmi Gazete ile yayınlanan ‘’Soruşturma, Kovuşturma veya Yargılama Hedef Sürelerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’’ ile 01.10.2018 tarihinde hayata geçecektir.
Yönetmelik’te özetle soruşturma, kovuşturma veya yargılama türlerinde hedef süreler belirleneceği yazmaktadır. Bu süreler Kurulun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenecektir. Sürelerin belirlenmesinde bu Yönetmelik’in 5. maddesinin 2. fıkrasında bulunan kriterler rol oynayacaktır.
Söz konusu uygulama, Adalet Bakanlığı tarafından yürütülmekte olup; Soruşturma, Kovuşturma veya Yargılama Hedef Sürelerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına ilişkin Yönetmelik’e dayanılarak ortaya çıkmıştır.
Uygulamada; soruşturma, kovuşturma ve yargılama türleri için belirlenen hedef süreler, bu faaliyetlerin sonuçlanabileceği en son süreyi ifade etmektedir. Artık faaliyetler belirlenen süreler içerisinde tamamlanmak zorunda olacaktır.
Bakanlıkça belirlenecek bu süreler Yönetmelik’in 5. maddesinde bulunan kıstaslar dikkate alınarak her biri için ayrıca değerlendirilecektir. Bu durumlar:
- Resmi İstatistik Programı (RİP) kapsamında ve 2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun uyarınca hazırlanan adli istatistiklerde gösterilen ortalama soruşturma, kovuşturma veya yargılama süreleri,
- Fiilen görev yapan hakim ve Cumhuriyet Savcısı sayısı,
- Her bir daire, mahkeme, hakim veya Cumhuriyet savcısına düşen derdest dosya sayısı veya puanı,
- Soruşturma veya yargılama usul kuralları,
- Bu Yönetmelik’in 8. Maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Cumhuriyet başsavcılıkları ile adalet komisyonu başkanlıklarınca gönderilen yıllık raporlar.
Adalet Bakanlığı belirlediği süreleri internet sitesi üzerinde ilan edecek ve Cumhuriyet başsavcılıkları ile adalet komisyonu başkanlıklarına gönderecektir.
Belirlenen hedef sürelerin başlangıçları her faaliyet için farklılık göstermektedir. İdare ve vergi mahkemelerinde davanın esas kaydının yapıldığı, bölge idare mahkemelerinde ise dosyanın daireye geldiği vakitte başlayacaktır.
Davacılar ve vekilleri; idare ve vergi mahkemelerinde, hedef sürelerden UYAP üzerinden tanzim edilen tevzi formları ile haberdar olabileceklerdir. Bölge idare mahkemelerinde ise, esas kaydı alan dosyalarda duruşma açılmamış ise bizzat başvuru ile hedef süreyi içeren belge yazı işleri müdürlüğünce verilecektir. Eğer esas kaydı alan dosyalarda duruşma açılıyor ise hedef süreyi içeren belge çağrı kağıdıyla ilgililere gönderilecektir.
Yönetmelik’in 7. maddesinin son fıkrasında, taraflardan kaynaklanan gecikmelerin hedef sürenin hesabında dikkate alınmayacağı açıkça yazmaktadır.
Hedef sürelerin takibi de UYAP üzerinden yapılacaktır. Belirlenen hedef süreler de Bakanlık Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı’nca UYAP’a işlenecektir. Hedeflenen sürede sonuçlanamayan her bir dava dosyasına ilişkin gecikme nedenleri 29843 sayılı Kanun Yolu Değerlendirme Formlarının Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik’te gösterilen değerlendirmeye esas olmak üzere dosyayı muktezaya bağlayan hakim tarafından UYAP’ta ilgili ekrana işaretlenecektir.
Hedef süreler en geç iki yılda bir Bakanlık tarafından güncellenecektir.
İdare ve vergi mahkemeleri için hedef süreler Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarih olan 01.09.2017 tarihinden itibaren 10 gün içerisinde Bakanlıkça ilan edilecektir. Bölge idare mahkemelerinde ise hedef süreler Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarih olan 01.09.2017 tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde belirlenip, ilan edilerek duyurulacaktır.
Adalet Bakanlığı’nın resmi internet sitesine 04.09.2018 tarihinde koyulan duyurusunda belirtildiği üzere, Adalet Bakanı, 31 Ağustos’ta adliyelere gönderdiği yazı ile uygulamaya 3 Eylül’de başlanacağını bildirmiştir. Hedef süreler, 01.01.2019’dan itibaren taraflara bildirilecek ayrıca Adalet Bakanlığı internet sitesinde de ilan edilecektir. Bu süreler arasında ise uygulama izlenecektir. 03.09.2018’den önce açılan davalar için hedef süre uygulaması geçerli olmayacaktır.
