Özet: 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun’un (“6736 sayılı Kanun”), kanunun yayım tarihinden önce tahsil edilen vergi ve ceza tutarları yönünden uygulanmamasına ilişkin madde hükmünün Anayasa’nın eşitlik ve vergi adaleti ilkelerine aykırı olmadığı yönündeki Anayasa Mahkemesi’nin 29.11.2017 tarih ve E.2017/150, K.2017/162 numaralı kararı hakkında.
______________________________________________________________________________________________________________________________________
Anayasa Mahkemesi’nin 29.11.2017 tarihli ve E.2017/150, K.2017/162 numaralı kararına ilişkin özet aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.
İnceleme konusu olayda, mükellef Şirket tarafından vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile özel usulsüzlük cezasına karşı açılan davaya ilişkin temyiz incelemesi devam etmekte iken, davacı tarafın 6736 sayılı Kanun kapsamında mevcut vergi borcunun yeniden yapılandırılması talebiyle vergi dairesine başvuru yapılmıştır. Yapılan başvuru, İdare tarafından, 6736 sayılı Kanun’un yayım tarihinden önce tahsil edilmiş bulunan vergi ve cezaları kapsamadığı gerekçesiyle reddedilmiştir.
Söz konusu red kararı kapsamında, İstanbul 9. Vergi Mahkemesi, 6736 sayılı Kanun’un 10. maddesinin 16. fıkrasında yer alan “…bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce tahsil edilmiş olan tutarlar…” ibaresinin,
- İtiraz konusu hüküm gereğince vergi ve ceza tutarlarını ödedikleri halde dava yoluna başvuran mükelleflerin, davadan feragat etmeleri halinde dahi yapılandırma sürecine dahil olamamaları,
- Bunun sonucunda daha önce vergi ve ceza tutarlarını ödeyen mükellefler ile ödemeyenler arasında eşitsizliğin meydana geldiği,
- Aynı şartlardaki mükellefler arasında ortaya çıkan farklı uygulamaların Anayasa’nın 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesi ile 73. maddesinde yer alan vergide adalet ilkeleriyle bağdaşmadığı
gerekçeleriyle Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek iptali için itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurulmuştur.
Bu kapsamda, Anayasa Mahkemesi, 29.11.2017 tarih ve E.2017/150, K.2017/162 numaralı kararında;
- Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan sosyal devlet ilkesi gereğince devletin temel amaç ve görevlerini yerin getirebilmesi için, anayasal ilkelere aykırı olmamak kaydıyla bütçe hakkına sahip olduğu,
- Bu kapsamda, devletin yeni mali yükümlülükler getirebilmesi yanında tahsil edilemeyen alacakların tahsilini gerçekleştirmek için birtakım kolaylaştırıcı tedbirler alma yoluna da gidebileceği,
- Anayasa’nın 10. Maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesinin amacının aynı durumda bulunan kişilerin kanunlarca aynı işlemlere bağlı tutulmasını sağlamak olduğu,
- Kanunların eşitlik ilkesine uygun bir biçimde, aynı veya benzer durumlarda bulunanlar için haklarda, ödevlerde, yararlarda ve yükümlülüklerde eşit davranılmasını sağlayacak kurallar içereceği,
- Ancak durum ve konumlarındaki özelliklerin bazı kişiler ya da topluluklar için farklı kuralları gerekli kılabileceği ve bu bakımdan farklı hukuksal durumda bulunanların ayrı kurallara tabi tutulmasının Anayasa’da güvence altına alınan eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmayacağı,
- 6736 sayılı Kanun’un gerekçesi de göz önüne alındığında, kanun koyucunun kamu giderlerinin daha etkin, ekonomik ve toplumun genel refahını dikkate alacak bir şekilde karşılanması amacıyla çeşitli önlemler alması ve bu amaçlar birtakım alacakları yapılandırmak suretiyle bu alacaklara tahsil edilebilir nitelik kazandırmasında üstün bir kamu yararının bulunduğu,
- Vergi ödevinin verginin salınıp tahsil edilmesi süreciyle ilgili olması nedeniyle vergi borçlarını ödemiş kişilerin yapılandırma kapsamına alınmaması durumunun vergi ödevi yükümlülüğünün adaletli dağılımı ilkesine aykırı olmayacağı,
- Diğer taraftan vergi borçlarını ödemiş olan kişilere iade yapılmasının kamuya gelir sağlanması amacıyla çıkarıldığı görülen 6736 sayılı Kanun’un amacına aykırı olacağı ve kamunun daha fazla giderle karşı karşıya kalmasının yapılandırma hükümleriyle amaçlanan faydanın oluşmasına engel olacağının ortada olduğu
gerekçelerine yer vererek söz konusu başvurunun reddine hükmetmiştir.
Mezkur karar oy birliği ile verilmiştir.
Saygılarımızla,
Mehmet Küçükkaya & Ahmet Sağlı Avukatlık Ortaklığı
